Atanazjańskie Wyznanie Wiary

Atanazjańskie Wyznanie Wiary (Credo Atanazego) jest jednym z najważniejszych wyznań Wiary katolickiej. Zawiera ono piękne podsumowanie katolickiej wiary w Trójcę Świętą i Wcielenie, które są dwoma podstawowymi dogmatami chrześcijaństwa. Przed zmianami w liturgii z 1971 roku, Atanazjańskie Wyznanie Wiary, składające się z 40 rytmicznie wypowiadanych stwierdzeń, było używane w Oficjum Niedzieli przez ponad tysiąc lat. Atanazjańskie Wyznanie Wiary określa konieczność Wiary katolickiej dla zbawienia. Kończy się słowami: „To jest wiara katolicka, której jeżeli kto wiernie i mocno nie wyznaje, zbawiony być nie może”. Atanazjańskie Wyznanie Wiary zostało ułożone przez wielkiego św. Atanazego, jak potwierdza to Sobór Florencki.

Papież Eugeniusz IV, Sobór Florencki, Sesja 8, 22 listopada 1439, ex cathedra: „Po szóste, przekazujemy przedstawicielom ujętą w krótką formę regułę wiary św. Atanazego, której treść jest taka: 'Ktokolwiek chce być zbawiony, winien przede wszystkim zachować wiarę katolicką; kto nie dochowa jej w całości i nienaruszonej, bez wątpienia zginie na wieki. Wiara katolicka jest taka, że wielbimy jedynego Boga w Trójcy i Trójcę w jedności, Ani bez zmieszania osób, ani bez oddzielania istoty. Inna jest osoba Ojca, inna Syna, inna Ducha Świętego, ale boskość Ojca i Syna i Ducha Świętego jest jedna, równa chwała i wieczny majestat … I w Trójcy nic [nie jest] wcześniejsze ani późniejsze, nic nie jest większe ani mniejsze, ale wszystkie trzy Osoby są sobie równe i wieczne. W ten sposób, jak już powiedziano, pod każdym względem winna być wielbiona jedność w Trójcy i Trójca w jedności. Przeto, kto chce być zbawiony, niechaj w ten sposób myśli o Trójcy … Lecz do wiecznego zbawienia konieczne jest, aby wiernie wierzyć także we wcielenie Pana naszego Jezusa Chrystusa … Syn Boży, jest Bogiem i człowiekiem … To jest wiara katolicka, której jeżeli kto wiernie i mocno nie wyznaje, zbawiony być nie może.”[1]

Powyższa definicja Atanazjańskiego Wyznania Wiary na Ekumenicznym Soborze we Florencji oznacza, że to credo kwalifikuje się jako wypowiedź z tronu Piotrowego (orzeczenie ex cathedra). Konsekwencją zaprzeczanie temu, co jest wyznawane w Atanazjańskim Wyznaniu Wiary jest zaprzestanie bycia katolikiem. Credo oświadcza, że każdy, kto chce być zbawiony, musi zachować Wiarę katolicką i wierzyć w Trójcę Świętą i Wcielenie. Zwróć uwagę na wyrażenie 'ktokolwiek chce być zbawiony' (quicunque vult salvus esse).

To zdanie jest bez wątpienia produktem i natchnieniem Ducha Świętego. Mówi nam, że każdy, kto „chce” być zbawiony, musi wierzyć w tajemnice Trójcy Świętej i Wcielenie. Nie obejmuje to niemowląt oraz osób poniżej wieku rozumowania, ponieważ nie mogą sobie tego życzyć! Niemowlęta zaliczane są do katolickich wiernych, ponieważ otrzymują one szatę Wiary katolickiej w Sakramencie Chrztu. Jednak będąc poniżej wieku rozumowania, nie mogą dokonać żadnego aktu wiary w katolickie tajemnice Trójcy Świętej i Wcielenia, aktu absolutnie koniecznego do zbawienia dla wszystkich w wieku rozumowania (dla wszystkich, którzy chcą być zbawieni). Czyż nie jest to niezwykłe to, jak Bóg sformułował to nieomylne wyznanie wiary na temat konieczności wiary w tajemnice Trójcy Świętej i Wcielenia, w sposób, który nie obejmowałby niemowlęta? Wyznanie wiary naucza zatem, że każdy w wieku rozumowania musi mieć wiedzę oraz wiarę w tajemnice Trójcy Świętej i Wcielenia, aby zostać zbawionym - bez wyjątków. Credo to wyklucza zatem teorię nieprzezwyciężalnej niewiedzy (że człowiek w wieku rozumowania może zostać zbawiony bez znajomości Chrystusa lub prawdziwej Wiary), a ponadto sprawia, że ci, którzy głoszą tę teorię, nie mogą uczciwie (szczerze) wyznać to credo.

Fakt, że nikt, kto chce być zbawiony, nie może zostać zbawiony bez wiedzy i wiary w tajemnice Trójcy Świętej i Wcielenia, jest powodem, dla którego Święte Oficjum, za panowania papieża Klemensa XI, odpowiedziało, że misjonarz musi przed chrztem wyjaśnić te absolutnie konieczne tajemnice dorosłemu, który znajduje się w momencie śmierci.

Odpowiedź Świętego Oficjum dla biskupa Quebec'u, 25 stycznia 1703:
„Pytanie: Czy dokonujący chrztu, zanim chrzest zostanie udzielony dorosłemu, jest zobowiązany do wyjaśnienia mu wszystkich tajemnic naszej wiary, zwłaszcza jeśli jest on w momencie śmierci, może to bowiem zaniepokoić jego ducha? Albo, czy wystarczy, gdyby ten, który znajduje się w chwili śmierci, obiecał, że gdy wyzdrowieje z choroby, zatroszczy się oto, żeby został pouczony, po to aby mógł wprowadzić w życie to, co mu nakazano?

Odpowiedź: Obietnica nie jest wystarczająca, jednak misjonarz jest zobowiązany wyjaśnić dorosłemu, nawet umierającemu, który nie jest niezdolny do działania, tajemnice wiary, które są konieczne przez konieczność środków, a zwłaszcza tajemnice Trójcy Świętej i Wcielenia.”[2]

Kolejne pytanie postawiono w tym samym czasie i odpowiedziano w ten sam sposób.

Odpowiedź Świętego Oficjum dla biskupa Quebec'u, 25 stycznia 1703:
„Pytanie: Czy jest możliwe, aby prosty i niewykształcony dorosły, jak to może być w przypadku barbarzyńcy, został ochrzczony, jeśli dano mu tylko zrozumienie Boga i niektórych Jego atrybutów … chociaż nie wierzy on otwarcie w Jezusa Chrystusa?

Odpowiedź: Misjonarz nie powinien chrzcić tego, kto nie wierzy otwarcie w Pana Jezusa Chrystusa, ale jest zobowiązany pouczyć go o wszystkich sprawach, które są konieczne przez konieczność środków, zgodnie ze zdolnością osoby, która ma zostać ochrzczona.”[3]

Dogmat, że wiara w Trójcę Świętą i Wcielenie jest absolutnie niezbędna do zbawienia dla wszystkich osób w wieku rozumowania, jest również nauką św. Tomasza z Akwinu, papieża Benedykta XIV i papieża św. Piusa X.

Św. Tomasz z Akwinu, Suma Teologiczna, Cz. II‐II, Z. 2, A. 7: „Po czasie objawienia łaski, tak wielcy, jak i mali winni wiarą otwartą przyjąć tajemnice (dotyczące) Chrystusa, zwłaszcza te, które są powszechnie i uroczyście przez Kościół ogłoszone i podane publicznie (do wierzenia), jako to artykuły o wcieleniu, o czym wyżej była mowa.”[4]

Św. Tomasz z Akwinu, Suma Teologiczna, Cz. II‐II, Z. 2, A. 8: „Dlatego też także po upowszechnieniu łaski, wszyscy obowiązani są wierzyć otwarcie w tajemnicę Trójcy.”[5]

Papież Benedykt XIV, Cum Religiosi (#1), 26 czerwca 1754: „Jednakże nie byliśmy w stanie się radować, gdy później nam doniesiono, że w trakcie katechizacji przygotowującej do Spowiedzi i Komunii Świętej, bardzo często okazywało się, że te osoby nie były świadome tajemnic wiary, nawet tych, które muszą być znane z konieczności środków; w związku z tym nie spełniły one wymaganych warunków, aby uczestniczyć w sakramentach.”[6]

Papież Benedykt XIV, Cum Religiosi (#4): „Dopilnuj, aby każdy kaznodzieja dokładnie przestrzegał kryteriów ustanowionych przez święty Sobór Trydencki … ci spowiednicy mają powinność wypełniać tę część swego obowiązku, ilekroć ktokolwiek stoi przed ich trybunałem, kto nie poznał, co musi, z konieczności środków wiedzieć, aby zostać zbawionym …”[7]

Po wejściu w wiek rozumowania osób, które nie znają tych absolutnie koniecznych do wierzenia tajemnic, które stanowią „konieczność środków” - nie można zaliczać do wybranych, jak potwierdza papież św. Pius X.

Papież św. Pius X, Acerbo Nimis (#2), 15 kwietnia 1905: „Stąd poprzednik nasz Benedykt XIV słusznie pisał: 'Sądzimy, że wielka liczba potępionych na kary wieczne podlega zawsze temu nieszczęściu z przyczyny nieświadomości tajemnic wiary, które ludzie powinni zawsze znać, aby mogli być zaliczeni do wybranych'.”[8]

Niechaj więc ci, którzy błędnie mniemają, że zbawienie jest możliwe dla tych, którzy nie wierzą w Chrystusa i Trójcę Świętą (co jest „Wiarą katolicką” zdefiniowaną w kategoriach jej najprostszych tajemnic), nawrócą się i dostosują się do katolickiego dogmatu, który mówi, że: Nie ma żadnego innego imienia pod całym niebem, w którym moglibyśmy być zbawieni, poza Panem Jezusem (Dzieje Apostolskie 4:12). Niech zaprzestaną przeczyć Atanazjańskiemu Wyznaniu Wiary i niech wyznają, że znajomość tych tajemnic jest absolutnie konieczna dla wszystkich, którzy pragną być zbawieni. Znaczenie tego wyznania wiary musi być przez nich stanowczo przestrzegane, aby sami mogli posiadać Wiarę katolicką i szczerze wyznawać to credo, tak jak to czynili nasi katoliccy praojcowie.

Te podstawowe tajemnice Wiary katolickiej są upowszechniane i nauczane za pośrednictwem Apostolskiego Symbolu wiary (który jest podany w Załączniku). To credo zawiera główne prawdy o Bogu Ojcu, Bogu Synu (Panu naszym Jezusie Chrystusie, Jego poczęciu, ukrzyżowaniu, wniebowstąpieniu, itd.) i Bogu Duchu Świętym. Zawiera również te najważniejsze prawdy świętego Kościoła katolickiego, świętych obcowanie, odpuszczenie grzechów i zmartwychwstanie ciała.

Nie ma zbawienia dla członków islamu, judaizmu lub innych heretyckich i schizmatyckich sekt

Jak dotąd widzieliśmy, że jest to nieomylnie określony dogmat, że wszyscy, którzy umierają jako niekatolicy, w tym wszyscy żydzi, poganie, heretycy, schizmatycy, itd., nie mogą zostać zbawieni. Muszą się nawrócić, aby otrzymać zbawienie. Teraz musimy przyjrzeć się krótko temu, co konkretnie Kościół mówi o niektórych czołowych niekatolickich religiach, takich jak judaizm, islam oraz protestanckich i wschodnich schizmatyckich sektach. To po raz kolejny zobrazuje, że ci, którzy utrzymują, że członkowie niekatolickich religii, mogą być zbawieni, nie tylko występują przeciwko uroczystym deklaracjom, które już zostały zacytowane, ale również przeciw konkretnym naukom cytowanym poniżej.

1. Konkretne katolickie nauczanie wobec judaizmu
2. Konkretne katolickie nauczanie wobec islamu
3. Konkretne katolickie nauczanie wobec protestanckich i schizmatyckich sekt
4. Odnośnie tych ważnie ochrzczonych jako niemowlęta przez członków sekt niekatolickich

Przypisy:

[1] Decrees of the Ecumenical Councils, Vol. 1, str. 550-553; Denzinger 39-40.

[2] Denzinger 1349a.

[3] Denzinger 1349b.

[4] St. Thomas Aquinas, Summa Theologica, Pt. II-II, Q. 2., A. 7.

[5] St. Thomas Aquinas, Summa Theologica, Pt. II-II, Q. 2., A. 8.

[6] The Papal Encyclicals, Vol. 1 (1740-1878), str. 45.

[7] The Papal Encyclicals, Vol. 1 (1740-1878), str. 46.

[8] The Papal Encyclicals, Vol. 3 (1903-1939), str. 30.