Kościół katolicki naucza, że heretyk przestałby być papieżem oraz, że różnowierca nie mógłby być wybrany na papieża

The Catholic Encyclopedia, „Heresy”, 1914: „Sam papież, jeśli jawnie winny herezji, przestałby być papieżem, ponieważ przestałby być członkiem Kościoła.”[1]

Herezja jest negacją lub uporczywą wątpliwością przez osobę ochrzczoną według jednego z artykułów katolickiej wiary. Innymi słowy, osoba ochrzczona, która świadomie zaprzecza dogmatycznej części nauczania kościelnego jest heretykiem.

Marcin Luter, prawdopodobnie najbardziej znany heretyk w historii, nauczał, spośród wielu innych herezji, o usprawiedliwieniu tylko przez wiarę

Poza antypapieżami panującymi w Rzymie w wskutek niekanonicznych wyborów, Kościół  katolicki uczy, że gdyby papież stał się heretykiem, to automatycznie straciłby swój urząd i przestałby być papieżem. Takie jest nauczanie doktorów i ojców Kościoła, którzy zajmowali się tym problemem:

Fakt, że heretyk nie może być papieżem wynika z dogmatu, że heretycy nie są członkami Kościoła katolickiego

Należy zauważyć, że zacytowane nauczanie świętych i doktorów – jakoby papież, który stałby się heretykiem automatycznie przestałby być papieżem - jest zakorzenione w nieomylnym nauczaniu, że herezja wyklucza ze wspólnoty.

Papież Eugeniusz IV, Sobór Florencki, „Cantate Domino”, 1441: „Święty Kościół Rzymski mocno wierzy, wyznaje i głosi: że nikt z tych, co są poza Kościołem katolickim, nie tylko poganie, ale żydzi, heretycy i schizmatycy, nie mogą stać się uczestnikami życia wiecznego, ale pójdą w ogień wieczny, przygotowany diabłu i jego aniołom, jeśli przed końcem życia nie będą do niego włączeni …”[6]

Papież Pius XII, Mystici Corporis Christi (#23), 29 czerwca, 1943: „Albowiem nie każdy grzech, choćby ciężką był zbrodnią, nie jest miary, aby z samej natury swojej wyłączył człowieka z Ciała Kościoła, jak to robi schizma, herezja lub apostazja.”[7]

Widzimy, że Kościół zawsze nauczał, że człowiek jest wyłączony z Kościoła przez herezję, schizmę i apostazję.

Papież Leon XIII, Satis Cognitum (#9), 29 czerwca, 1896: „Taki był zawsze zwyczaj kościoła i taki sąd za zgodą świętych Ojców, zgodnie z którym wydalano ze społeczności katolickiej i nie dopuszczano do kościoła kogokolwiek, kto odstąpił nawet w najmniejszym stopniu od nauki proponowanej w autentycznym nauczaniu.”[8]

Papież Leon XIII, Satis Cognitum (#9), 29 czerwca, 1896: „Nie każdy, kto w nie (tj. wymienione herezje) nie wierzy, jest chrześcijaninem i katolikiem. Mogą bowiem istnieć lub powstać z czasem inne, nie zawarte w naszym dziele i gdyby ktoś jakąkolwiek z nich wyznawał, przestaje być katolikiem.”[9]

Papież Innocenty III, Eius exemplo, 18 grudnia 1208: „Sercem wierzymy i ustami wyznajemy jeden Kościół, nie różnowierny, lecz święty, rzymski, katolicki i apostolski, ponadto wierzymy, że poza nim nikt nie dostępuje zbawienia.”[10]

Tak więc nie jest to tylko opinia niektórych świętych i doktorów Kościoła, że heretyk przestałby być papieżem, jest to fakt, ugruntowane dogmatycznie. Prawda nierozerwalnie związana z dogmatem nazwana jest faktem dogmatycznym. Jest nim, że heretyk nie może być papieżem, ponieważ ten, kto jest na zewnątrz (poza), nie może kierować tym, czego nawet nie jest członkiem.

Papież Leon XIII, Satis Cognitum (#15), 29 czerwca, 1896: „Nikt nie może więc uczestniczyć we władzy bez więzi z św. Piotrem, absurdem jest bowiem stwierdzenie, że będący poza Kościołem mógłby nim dowodzić.”[11]

Papież Paweł IV wydał papieską Bullę uroczyście oświadczając, że wybór heretyka na papieża jest daremny i nieważny (nie mający racji bytu).

W 1559 roku papież Paweł IV wydał bullę, rozpatrującą ewentualną elekcję herezjarchy na papieża.

Papież Paweł IV

W czasie gdy papież Paweł IV wydał bullę, chodziły pogłoski, że jeden z kardynałów był potajemnym protestantem. Aby zapobiec wyborowi takiego heretyka na papieża, papież Paweł IV uroczyście ogłosił, że heretyk nie może być ważnie wybranym papieżem. Poniżej znajdują się odpowiednie fragmenty bulli.

Papież Paweł IV, Cum ex Apostolatus Officio, 15 lutego 1559: „1… Pamiętamy ponadto, że im większe jest zagrożenie, tym większa musi być staranność by mu sprostać, aby fałszywi prorocy, czy świeccy nie mogli omamić dusz prostych, a niezliczonych ludów posłusznym ich trosce duchowej, bądź doczesnej, nie poprowadzili wraz z sobą ku zatracie i potępieniu, aby nigdy nie dała się ujrzeć ohyda spustoszenia w miejscu świętym, o której jest mowa u proroka Daniela. Chcemy więc wypełnić nasz pasterski obowiązek i wyłapać (o ile z Bożą pomocą będziemy mogli) lisy planujące zrujnować winnicę Pańską, wilki odgrodzić od owiec, abyśmy się nie okazali niemymi psami, złymi gospodarzami ani przyrównani do najemników …

6. Dodajemy również [mocą tej naszej konstytucji, która ma obowiązywać na zawsze, ustalamy, postanawiamy, stwierdzamy i określamy], że gdyby kiedykolwiek się okazało, że jakiś biskup, a nawet pełniący obowiązki arcybiskupa, patriarchy, albo prymasa, czy też kardynał Świętego Kościoła Rzymskiego, albo jak to zostało wyżej powiedziane legat, czy też papież rzymski przed dokonaniem jego wyboru do godności kardynała, albo przed wyniesieniem go do godności papieskiej odchylił się od wiary katolickiej, albo popadł w jakąkolwiek herezję:

(1) wybór albo wyniesienie takiej osoby, nawet dokonane w zgodzie i jednomyślnie przez wszystkich kardynałów będzie żadne, nieważne i próżne”;

(2) wybór ten bądź wyniesienie nie może być także uznane, ani nie uzyska ważności czy to na drodze przyjęcia obowiązków, ani przez konsekrację, ani przez objęcie władzy i zarządu wynikających z urzędu, ani przez rzekomą koronację papieską, ani przez uroczyste oddanie czci, ani przez wyrażenie powszechnej obediencji, w żadnym czasie;

(3) pod żadnym aspektem, takowa elekcja nie może być rozważana jako legalna …

(4) osoby wyniesione w taki sposób, mocą samego faktu, bez żadnego dokonanego w tej kwestii ogłoszenia, będą pozbawione wszelkich godności, miejsc, zaszczytów, tytułów, władzy i urzędów jednocześnie…

10. Niech zatem nikt ośmieli naruszyć naszego postanowienia, decyzji, ograniczenia, woli oraz dekretu, ani w żaden sposób mu się lekkomyślnie nie sprzeciwiał. Gdyby jednak ktoś się na to odważył, ten niech wie, że naraża się na gniew Boga Wszechmogącego oraz świętych apostołów Piotra i Pawła.

Dane w Rzymie, u świętego Piotra, dnia 15 lutego roku Pańskiego 1559, w czwartym roku naszego pontyfikatu.

+ Ja, Paweł, biskup Kościoła katolickiego, …”[12]

W pełni papieskiego autorytetu, Paweł IV ogłosił, że wybór heretyka jest nieważny, nawet jeśli odbywa się to za zgodą kardynałów i jest powszechnie akceptowany.

Paweł IV również oświadczył, że ta deklaracja została złożona po to aby nigdy nie dała się ujrzeć ohyda spustoszenia na miejscu świętym, o której jest mowa u proroka Daniela. Jest to zdumiewające i wydaje się to wskazywać, że papiestwo widziało związek pomiędzy ohydą spustoszenia zalegającej miejsce święte (Mt 24:15) oraz heretykiem podszywającym się pod papieża - być może dlatego że taki heretyk poprzez „nową mszę” sprawi, że ohyda spustoszenia zagnieździ się w miejscu świętym (jak sądzi autor), albo dlatego, że sam antypapież-heretyk jest ową ohydą spustoszenia.

The Catholic Encyclopedia powtarza tę prawdę ogłoszoną przez papieża Pawła IV, twierdząc, że wybór heretyka na papieża byłby zupełnie nieważny.

The Catholic Encyclopedia, „Papal Elections” 1914, Tom 11, str. 456: Z całą pewnością, elekcja heretyka, schizmatyka lub kobiety [jako papieża] byłaby daremna i nieważna.”[13]

Zgodnie z prawdą, że heretyk nie może być papieżem, Kościół naucza, że nie można modlić się za heretyków w kanonie Mszy.

W modlitwie Te Igitur z kanonu Mszy modlimy się za papieża. Ale Kościół naucza także, że nie można modlić się za heretyków w kanonie Mszy. Gdyby heretyk mógł być prawdziwym papieżem, wówczas istniałaby tu sprzeczność. W rzeczywistości jej nie ma, bowiem heretyk nie może być ważnym papieżem:

Libellus professionis fidei, 2 kwietnia 517, wyznanie wiary proponowane przez papieża św. Hormidasa: „I dlatego mam nadzieję zasłużyć na przystąpienie do jedności wspólnoty, głoszonej przez Stolicę Apostolską, wspólnoty, w której tkwi całość, prawdziwość i solidarność religii chrześcijańskiej, oraz obiecuję, że w przyszłości nie będą czytane podczas świętych misteriów imiona tych, którzy nie są w komunii (w jedności, wspólnocie) Kościoła katolickiego, czyli tych, którzy nie zgadzają się ze Stolicą Apostolską. Jeśli w jakikolwiek sposób bym się uchylił od aktualnego wyznania wiary, oświadczam, że stanę się współsprawcą tych, których teraz potępiam. Tym niemniej, to własnoręcznie podpisane wyznanie wiary przekazałem Tobie, HORMISDAS, święty i czcigodny papieżu miasta Rzymu.”[14]

Papież Benedykt XIV, Ex Quo Primum (#23), 1 marca 1756: „Co więcej, heretycy i schizmatycy podlegają cenzurze ekskomuniki większej (opozycji do ekskomuniki mniejszej) według prawa can. de Ligu. 23, quest. 5 oraz can. Nulli, 5, dist. 19. Święte kanony kościelne zakazują publicznej modlitwy za ekskomunikowanych, jak można zobaczyć w chap. A Nobis, 2 oraz chap. Sacris o karze ekskomuniki. Chociaż nie zabrania to modlitwy o ich nawrócenie, to jednak taka modlitwa nie może przybierać formy ogłaszania ich imion podczas uroczystej modlitwy, podczas ofiary Mszy.”[15]

Papież Pius IX, Quartus Supra (#9), 6 stycznia 1873: „Z tego powodu Jan, biskup Konstantynopola, uroczyście oświadczył - oraz Ósmy Sobór ekumeniczny, zadeklarował identycznie - że imiona tych, którzy zostali odłączeni od komunii z Kościołem katolickim, czyli tych, którzy nie zgadzali się we wszystkim ze Stolicą Apostolską, nie będą odczytywane podczas świętych misteriów'.”[16]

Przypisy:

[1]  The Catholic Encyclopedia, „Heresy” New York: Robert Appleton Co., 1914, Vol. 7, p. 261

[2]  St. Robert Bellarmin, De Romano Pontifice, L. II, ch. 30..

[3]  St. Robert Bellarmin, De Romano Pontifice, L. II, ch. 30.

[4]  St. Francis De Sales, The Catholic Controversy, pp. 305-306

[5]  Summa Theologica, cited in Actes de Vatican I. V. Frond pub

[6]   Decrees of the Ecumenical Councils, Sheed & Ward and Georgetown University Press, 1990, Vol. 1, p. 578; Denzinger, The Sources of Catholic Dogma, B. Herder Book. Co., Thirtieth Edition, 1957, no. 714

[7]  The Papal Encyclicals, by Claudia Carlen, Raleigh: The Pierian Press, 1990, Vol. 4 (1939-1958), p. 41.

[8]  The Papal Encyclicals, Vol. 2 (1878-1903), p. 393.

[9]  The Papal Encyclicals, Vol. 2 (1878-1903), p. 393.

[10]  Denzinger 423.

[11]  The Papal Encyclicals, Vol. 2 (1878-1903), p. 401.

[12]  Ultramontes website, http://www.ultramontes.pl/cum_ex_apostolatus.htm

[13]  The Catholic Encyclopedia, „Papal Elections”, 1914, Vol. 11, p. 456.

[14]  Denzinger 172.

[15]  The Papal Encyclicals, Vol. 1 (1740-1878), p. 84.

[16]  The Papal Encyclicals, Vol. 1 (1740-1878), p. 415.